Zes diersoorten die in zee leven en die je in Bretagne kunt bekijkenIn hun eigen natuurlijke omgeving en zonder ze te verstoren

Zes diersoorten die in zee leven en die je in Bretagne kunt bekijken

De Bretonse kusten, baaien en eilandengroepen vormen de leefomgeving van talrijke zeezoogdieren en zeevogels. Sommige leven er het hele jaar door, zoals de tuimelaar. Andere, de jan-van-gent bijvoorbeeld, strijken er tijdelijk neer. Zes soorten die je kunt observeren als je voorzichtig bent. Dat worden bijzondere ontmoetingen!

Macareux moine (Fratercula arctica)© Emmanuel Berthier

colonie-de-dauphins-dans-la-baie-du-mont-saint-michel-gael-gautier.jpg

De tuimelaar, een iconische, maar schuwe aanwezige

Een vin, nog een, dan drie… Het is geweldig om de tuimelaar door de Bretonse wateren te zien schieten! Deze geheel grijze dolfijn heeft hier zijn vaste leefgebied en kan snelheden halen tot 100 km/u. De populatie in de Baai van Mont-Saint-Michel telt 400 individuen en is daarmee de grootste in Europa. Ook in het Mer d’Iroise leven twee groepen, rond de eilanden Molène en Sein. De tuimelaar is speels, maar het blijft een wild dier met wisselende stemmingen. Slaat hij met zijn staart? Dat is een teken van onrust. Als je een boottocht maakt, wacht dan tot het dier uit zichzelf naar je toe komt. Je kunt ook gewone dolfijnen tegenkomen, grampers (grijze dolfijnen), bruinvissen, of de veel zeldzamer grienden, potvissen en orka’s.

Met wie te observeren?

De reuzenhaai, stevig van formaat, maar zeer kwetsbaar

De beste kansen om een reuzenhaai te zien heb je in het voorjaar en de zomer, als hij rustig aan het wateroppervlak zwemt, niet ver van de kust van Morbihan, tussen Groix en Ploemeur of Houat en Quiberon. Je kunt hem ook spotten in de Glénan-archipel of in het Mer d’Iroise. Om hem te vinden, moet je de “getijdenlijnen” volgen, want daar jaagt hij op plankton, waar hij dol op is. Hoewel de reuzenhaai indrukwekkend groot is, is hij niet gevaarlijk en zelfs erg kwetsbaar. Hij behoort tot de ernstig bedreigde diersoorten. Datzelfde geldt ook voor de haringhaai, die terug is in Noord-Bretagne, en voor de kust van de Trégor en rond het eiland Bréhat leeft. Je herkent hem aan de witte vlek op zijn afgeronde vinnen.

APECS (FR)

De grijze zeehond voelt zich thuis in het Mer d’Iroise

Heeft de zeehond een donkere pels, dan is een mannetje. Het vrouwtje heeft namelijk een lichte, gevlekte pels. De grijze zeehond heeft het naar zijn zin in het mariene natuurreservaat Mer d’Iroise, waar de grootste kolonie van Frankrijk leeft. In de winter is de populatie het grootst, voor de rui, maar je kunt hem het hele jaar door waarnemen, bijvoorbeeld als ze op rotsige eilandjes liggen, rond Sein en Molène, of voor de kust van de Pointe de Penmarc’h. Zijn meeste geliefde houding? Als een banaan, met zijn kop en staart omhoog. In de Archipel des Sept-Îles en de Baai van Morlaix leeft ook een aantal individuen. Je kunt ze bekijken tijdens een snorkelexcursie vanuit Plougasnou. Fantastisch! Verwar de grijze zeehond overigens niet met de gewone zeehond, die kleiner is en die je kunt zien in de Baai van Mont Saint- Michel.

Met wie om hen te observeren?

De papegaaiduiker, een kwetsbare zeevogel

Het element “papegaai” in zijn naam dankt hij aan zijn grote, kleurige snavel. Het is een overlever. Jacht, olievervuiling en opwarming van de aarde hebben ervoor gezorgd dat de populatie gedecimeerd is. Op dit moment telt de laatste kolonie die Bretagne (en Frankrijk!) rijk is, nog maar 150 à 200 paren. Ze leven in het natuurreservaat Sept-Îles, waar ze elk jaar van midden maart tot midden juli verblijven om zich voort te planten en hun enige jong te verzorgen. De bijzondere vogel staat in het logo van de Franse Vogelbescherming (LPO). De tijd is kort, maar als je er op tijd bij bent zul je hem vast zien vliegen, de bek vol jonge visjes voor zijn kuiken! Zijn onhandige manier van lopen op het land en zijn vele verschillende gelaatsuitdrukkingen zijn ronduit onweerstaanbaar!

Met wie om hen te observeren?

De alk, de meest zeldzame en meest bedreigde watervogel van Frankrijk

Kunnen pinguïns vliegen? In het Frans wordt de alk “pingouin torda” genoemd, dus ja: deze “pinguïn” kan vliegen en goed ook! Hij is erg schuw, dus als je te dichtbij komt, is hij zomaar verdwenen. Zijn lijf is rond, hij heeft een kromme snavel en een zwart-wit verenkleed. Deze meest zeldzame en meest bedreigde watervogel van Frankrijk leeft in het voorjaar langs de kusten van Bretagne. Hij is met name te vinden in de Archipel des Sept-Îles, waar hij broedt (februari tot juli), en in de Baai van Douarnenez, waar hij veilig is voor stormen van zee. Je kunt de alk, die als een kurk op het water drijft, nog het beste bekijken vanaf een boot. Maar soms laat hij ook zien in havens, zoals in Le Conquet. Hij houdt van gezelschap, van bijvoorbeeld de zeekoet, die uit de verte als twee druppels water op hem lijkt. Haal ze niet door elkaar!

De jan-van-gent, de ster van de Archipel des Sept-Îles

Dit is er echt zo een waarvan het gezang even mooi is als zijn veren! Hij is prachtig, met zijn gestroomlijnde lichaam, okergele kop en witte snavel, maar luidruchtig is hij ook! Ga maar mee met een vogelexcursie naar het natuurreservaat Sept-Îles en oordeel zelf… Daar, en dan vooral op Rouzic, leeft en nestelt de enige kolonie van Frankrijk van deze reusachtige vogel (spanwijdte van 1,70 m). Van eind januari tot september leven hier meer dan 20.000 paren, nadat ze de winter zwervend op zee hebben doorgebracht. Als hij niet op het land in een druk dispuut verwikkeld is met zijn soortgenoten, is de jan-van-gent aan het vissen. Als een Concorde hangt hij in de lucht, zijn vleugels naar achteren, een goed uitganspositie voor een duik in het water. Indrukwekkend!

Op naar de Zeven eilanden aan boord van een oud zeilschip!

Walvisachtigen op een verantwoord manier benaderen

Zeezoogdieren kunnen erg makkelijke verstoord worden, vooral moeder met jongen. Als je een excursie “zeezoogdieren observeren” uitzoekt, ga dan op zoek naar een organisatie die zich houdt aan de eenvoudige regels voor het niet verstoren van de dieren (snelheid, richting, route en een minimale afstand van 100 m tussen boot en dieren). Op die manier laat je de dieren met rust en breng je hun gezondheid niet in gevaar.

Ga ook zelf verantwoord te werk als je de dieren benadert:

als de dieren naar je toe komen, probeer ze dan niet met je handen of met een voorwerp aan te raken, voer ze niet en ga niet met ze zwemmen: het zijn kwetsbare dieren die voor de mens gevaarlijk zijn;
wees stil als je ze observeert, schreeuw niet en maak geen lawaai met voorwerpen aan boord.

Als je je aan deze richtlijnen houdt, kun je de dieren onder optimale omstandigheden bekijken.

Je waarnemingen zijn waardevol: als je met een eigen boot vaart, kun je ze melden bij het platform Obsenmer.
Met die waarnemingen kunnen wetenschappers meer kennis verwerven en zo beter de verschillende soorten beschermen.

Zie het Natura 2000-charter voor goede praktijken (FR)